ساخت ابزار WinPE

ساخت ابزار  WinPE

سلام به شما همراهان همیشگی هیواشبکه

در این درس با معرفی و ساخت ابزاری به نام WinPE در خدمت شما هستیم.
با اتمام این دوره آموزشی، به عنوان یک کارشناس شبکه باید قادر باشیم نیازهای یک شبکه (در بخش کلاینها) را برطرف کنیم. برای دستیابی به این منظور، نیاز به یک جعبه ابزار داریم، به مرور در طی این دوره، جعبه ابزار خود را تکمیل خواهیم کرد. بخشی از این جعبه ابزار، پکیج های نرم افزاری هستند از جمله: انواع DVD های نصب ویندوز (مانند Windows 7, Windows 8, Windows 10, Windows 11 , Windows Server).

در این آموزش قصد داریم ابزاری را به شما معرفی کنیم که شما را به عنوان یک کارشناس شبکه، از سایر افراد، مستثنی خواهد کرد، نام این ابزار WinPE بوده و بهتر است که حتما در جعبه ابزار ما، قرار داشته باشد.

در گذشته که ویندوز 7 متداول بود، ابزاری توسط مایکروسافت معرفی شد به نام WAIK. با استفاده از این ابزار می توانستید اقدام به ساخت یک ابزار بسیار کاربردی به نام Winpe نمایید. اما با گذشت زمان و روی کار آمدن ویندوز 8 و 10 و 11، ابزار WAIK برای ویندوزهای نسل جدید پاسخگو نبود و تنها ویندوز 7 را ساپورت می کرد. بنابراین شرکت مایکروسافت ابزار دیگری را به نام ADK معرفی نمود.

شما می توانید ADK را مستقیما از سایت مایکروسافت دانلود نمایید. البته حجم آن کم نیست! در ادامه با استفاده از ADK قصد داریم ابزار Winpe را بسازیم. از جمله کاربردهای Winpe می توان به ایمیج گرفتن از ویندوز، اپلای کردن ایمیج، تنظیمات مربوط به دیسک و … اشاره نمود. در مجموع می توان گفت هر کاری که شما در محیط بوت می توانید انجام دهید، با کمک این ابزار به راحتی می توانید از پس آن برآیید. یک مورد از کاربرد Winpe را در ادامه شرح می دهیم و سپس نحوه ساخت Winpe با استفاده از ADK را بیان می دهیم.

در پایان آموزش هر بخش، این ابزار نیز برای راحتی شما قرار داده شده است که می توانید ابزار WinPE را دانلود نمایید و در موارد بسیاری از آن استفاده کنید.

ابزار WinPE در کجا می تواند مورد استفاده قرار بگیرد؟

هارد خامی را در نظر می گیریم که هیچ نوع پارتیشن بندی و ابزاری هم در آن نصب نمی باشد، با استفاده از WinPE می توانیم این هارد خام را پارتیشن بندی کنیم.

یا ویندوزی به همراه چند نرم افزار در اختیار داریم، می توانیم از آن Image بگیریم و یا Image را در اختیار داریم و قصد داریم بر روی یک هارد خام، آن Image را نصب کنیم. در این موارد ابزار WinPE به کمک ما خواهد آمد.

می توانیم به این صورت بیان کنیم که WinPE یک سیستم عامل خلاصه شده با حجمی در حدود 140 MB می باشد که برای کارشناس شبکه، داشتن دانش استفاده از آن، لازم و ضروری می باشد.

نکته ای که باید به آن اشاره کنیم، این است که با امکانات فعلی ویندوز، قادر به ساخت WinPE نخواهیم بود، زیرا نیاز به استفاده از تعدادی دستورات خط فرمان بوده که در خط فرمان پیش فرض ویندوز موجود نمی باشد.

برای مثال در محیط خط فرمان ویندوز، دستور Ipconfig را وارد می کنیم:

خروجی را مشاهده می کنیم زیرا دستور Ipconfig در ویندوز ما تعریف شده است. اکنون دستور oscdimg را در خط فرمان وارد می کنیم:

مشاهده می کنیم که در خروجی به ما پیغام می دهد که این دستور، معرفی شده نمی باشد. سپس دستور ImageX را وارد می کنیم:

این دستور نیز در خط فرمان اجرا نمی شود به دلیل اینکه این دستور در ویندوز، تعریف نشده است.

ابزاری مانند ImageX به ما کمک خواهد کرد تا بتوانیم از سیستم عامل خود Image تهیه کنیم.(در خصوص Image و کاربرد آن، در ادامه بیشتر صحبت خواهیم کرد).

روش نصب ADK:

پس از دانلود ADK شروع به نصب آن نمایید. مراحل نصب آن به سادگی انجام می شود. کافیست روی فایل Setup دابل کلیک کرده و در اولین صفحه نمایش داده شده مسیر نصب را انتخاب نمایید. می توانید در حالت پیش فرض قرار داده و روی Next کلیک کنید. در صفحه بعدی روی Accept کلیک نمایید تا لایسنس آن را پذیرش نمایید.

در صفحه بعدی Featureهای مختلف ADK را می بینید. با تیکدار کردن هر گزینه می توانید به موارد نصبی اضافه نمایید و در نهایت روی Install کلیک نمایید. در مورد کاربرد هر یک از Featureها در سایت مایکروسافت توضیحاتی ارائه شده است که برای اطلاعات بیشتر می توانید مطالعه داشته باشید.

پس از نصب ADK فایل Cmd در مسیر نصب ADK ایجاد می شود. که باید آن را باز نمایید. برای دسترسی به آن کافیست عبارت deployment and imaging tools environment را در بخش Search ویندوز تایپ نمایید.

در CMD مربوطه دستور زیر را وارد کنید. در دستور زیر آدرس یک بچ فایل را می دهیم که در مسیر درایو c قرار دارد. با زدن کلید Enter می بینید که مجموعه ای از دستورات اجرا می شود و در نهایت فایل Winpe ساخته می شود.

Copype amd64 c:\winpe

حالا کافیست فایل ساخته شده را به ایزو تبدیل کنید. برای اینکار می توانید از روش های مختلفی استفاده نمایید. در اینجا با زدن کد زیر در CMD می توان فایل Winpe را به iso تبدیل کرد.

MakeWinPEMedia /ISO C:\WinPE C:\WinPE\WinPE.iso

فایل WinPE شما آماده است و به راحتی می توانید از آن استفاده نمایید. شما به عنوان یک هلپ دسک در موارد مختلفی همچون عیب یابی ها، خطایابی ها و رفع خطاها ، ایمیج گرفتن ها و … به ابزار WinPE احتیاج پیدا می کنید.

شما می توانید این ابزار کاربردی را برای استفاده در ویندوز های 8 و 10 و 11و ویندوزهای سرور از طریق لینک زیر دانلود نمایید.

دانلود WinPE

برخی ادارات و یا سازمان ها همچنان از ویندوز 7 نیز استفاده می کنند. بنابراین ممکن است WinPE ویندوز 7 نیز برای شما لازم باشد. در ادامه مراحل ساخت این ابزار را برای ویندوز 7 شرح می دهیم.

پیش نیاز ساخت WinPE برای ویندوز 7:

برای این که بتوانیم WinPE مناسب برای ویندوز 7 بسازیم نیاز به ابزاری به نام WAIK (Windows Automated Installation Kit ) داریم. این ابزار در سایت مایکروسافت به صورت رایگان، قرار گرفته است. می توانیم ابزار WAIK مطابق با نسخه windows 7 SP1 را از سایت مایکروسافت دانلود کرده و نصب کنیم.

حجم این ابزار حدود 1.3 GB می باشد.

نکته:

در ادامه با نصب Windows AIK آشنا خواهیم شد اما نکته ای که وجود دارد این است که ما به تمام محتویات WAIK نیاز نداریم. بنابراین فایل های اصلی آن را که برای ساخت WinPE نیاز داریم، جدا کرده ایم و به شما معرفی خواهیم کرد. البته توجه داشته باشید که WAIK در موارد دیگری مانند ساخت Answer File، به ما کمک خواهد کرد.

Answer File چیست؟

در مراحل ساخت ویندوز، حتما دیده اید که تعدادی سئوال از ما پرسیده می شود مانند : موقعیت جغرافیایی، زبان و یک سری تنظیمات که در حین نصب ویندوز وجود دارد.ما می توانیم فایلی به نام Answer File بسازیم که به این سئوالات پاسخ داده باشد و در هنگام نصب ویندوز، Answer File را در سیستم قرار دهیم تا به صورت خودکار به سئوالات پاسخ دهد. Windows AIK ابزاری دارد که در ساخت Answer File به ما کمک خواهد کرد.( Answer File یک فایل xml می باشد که در ادامه با نحوه ساخت آن، آشنا خواهیم شد).

از موارد دیگر می توانیم به دستور oscdimg برای تهیه ISO اشاره کنیم. برای تهیه فایل های ISO، نرم افزاری با نام Power ISO نیز وجود دارد، اما Windows AIK نیز شامل ابزاری به نام oscdimg برای تهیه ISO می باشد. و یا فایلی به نام BCDboot که به ما کمک می کند تا فضایی که در آن ویندوز نصب کرده ایم را، bootable کنیم.

پیشتر ذکر کردیم که ما برای ساخت WinPE به تمام این ابزار احتیاج نداریم. در سایت www.hiva-network.com فایل مورد نیاز برای ساخت WinPE را قرار داده ایم، شما عزیزان می توانید به وب سایت ما مراجعه کرده و فایل را دانلود کنید.

روش نصب WAIK:

1.از طریق DVD-ROM، فایل WAIK را انتخاب کرده و باز می کنیم. بر روی StartCD کلیک می کنیم.

2.ویزاردی باز خواهد شد که بر روی Yes کلیک می کنیم.

3.ویزارد نصب AIK باز خواهد شد، در آن روی گزینه Windows AIK Setup کلیک می کنیم.

4.یک ویزارد خوش آمد گویی ظاهر می شود، آن را مطالعه کرده و سپس بر روی Next کلیک می کنیم.

5.در صفحه License Terms، اطلاعاتی در مورد لایسنس این نرم افزار به ما می دهد، اطلاعات را می خوانیم و سپس گزینه I Agree را انتخاب کرده و Next

می کنیم.

6.در صفحه Select Installation Folder ، مسیر نصب برنامه را به ما نشان می دهد. بر روی گزینه Next کلیک می کنیم و به مرحله بعد می رویم.

7.در صفحه Confirm Installation، گفته می شودکه Waik آماده نصب است، جهت نصب برنامه بر روی Next کلیک کنید.

8.منتظر می مانیم تا نصب انجام شود.

مراحل نصب، چند دقیقه زمان می برد، بعد از نصب این نرم افزار،  قادر به مشاهده قابلیت های آن خواهیم بود.

9.مراحل نصب به پایان می رسد، بر روی گزینه Close، کلیک می کنیم.

10.از طریق منوی Start، قادر به دسترسی به نرم افزار Microsoft Windows AIK خواهیم بود. آن را باز می کنیم و مشاهده می کنیم که یک محیطcommand  (WSIM)Windows System Image Manager که برای ساخت Answer File مورد استفاده قرار می گیرد، و یک سری راهنما و ابزار که جهت مدیریت بهتر Clientها مورد استفاده قرار خواهند گرفت نیز، به همراه آن قرار دارد.

11. وارد محیط خط فرمان ویندوز می شویم. دستور ImageX را وارد می کنیم و مشاهده می کنیم که این دستور برای ویندوز، تعریف نشده است.

12.وارد محیط خط فرمان WAIK می شویم، دستور ImageX را وارد می کنیم. مشاهده می کنیم دستور برای آن تعریف شده و سوئیچ های آن را به ما نشان خواهد داد.

13.وارد پوشه Tools در مسیر زیر می شویم.

C:\Program Files\Windows AIK\Tools

در پوشه X86 فایل هایی مانند ImageX ، bcdboot ، oscdimg و … را مشاهده می کنیم،این ها ابزارهایی مفیدی هستند که به صورت پیش فرض در ویندوز وجود ندارند، اما در WAIK لحاظ شده اند.

14.در پوشه PETools ابزاری مانند Copype را مشاهده می کنیم.

15.وارد پوشه X86 می شویم ابزاری مانند wim را مشاهده می کنیم که در ادامه با آن بیشتر آشنا خواهیم شد.

16.وقتی وارد محیط خط فرمان WAIK می شویم مشاهده می کنیم که در مسیر زیر قرار دارد:

C:\Program Files\Windows AIK\Tools\PETools\ X86

17.همین مسیر را در محیط خط فرمان ویندوز وارد می کنیم. برای این کار در ابتدا باید از مسیر User\client1 خارج شویم.برای این کار دستور cd/ را وارد می کنیم.

18.اکنون در مسیر درایو C قرار گرفته ایم، فرمان cd را به همراه مسیر PETools را در خط فرمان وارد می کنیم:

19.اکنون در مسیر X86 قرار گرفتیم، دستور ImageX را وارد می کنیم و می بینیم که دستور را شناخته است.

20.هدف از اجرای این دستور این بود که اگر بخواهیم این دستور را در محیط خط فرمان ویندوز اجرا کنیم، باید در مسیر صحیح آن قرار داشته باشیم.

WAIK را به همراه هم نصب کردیم و نکات مربوط به آن را با هم بررسی کردیم. اکنون ساخت WinPE را با هم مورد بررسی قرار می دهیم.

ساخت WinPE

1.برای این کار وارد محیط خط فرمان WAIK می شویم.

2.در ابتدا باید فایل x86 را در درایوی که می خواهیم winpe را در آن قرار دهیم، کپی کنیم. با دستور زیر این کار را انجام می دهیم

3.می بینیم که با این دستور، پوشه WinPE در درایو E ساخته می شود.

4.فایل هایی مانند ISO، mount، etfsboot و wim در پوشه WinPE ایجاد شده اند.

5.یکی از مهم ترین فایل هایی که در پوشه  winpe قرار دارد، فایلی به نام ISO می باشد که برای استفاده از winpe به آن نیاز داریم. از دیگر فایل ها برای ساختن winpe، استفاده می کنیم. این فایل باید Bootable باشد.

6.در پوشه Sources باید فایلی به نام wim وجود داشته باشد. برای این کار می توانیم از فایل winpe.wim استفاده کنیم اما نام آن باید حتما Boot.wim باشد تا بتواند عملیات Bootable کردن را انجام دهد.

7.در مسیر e: winpe قرار داریم. باید فایل wim را درون پوشه ISO . Sources کپی کنیم. برای این کار دستور زیر را در CMD وارد می کنیم.

Copy winpe.wim iso\sources\boot.wim

8.مشاهده می کنیم که فایل wim در درایو E ساخته شد.

قرار دادن ابزار imagex

دومین ابزاری که نیاز است در winpe ساخته شود ابزاری به نام imageX است.از این ابزار برای گرفتن image و Deploy کردن آن، استفاده می کنیم. ابزار ImageX در مسیر زیر قرار دارد.

C > Program File > Windows AIK >Tools > X86 > imagex

1.باید فایل imagex را کپی کرده و در پوشه ISO قرار دهیم. برای این کار، دستور زیر را در محیط خط فرمان، وارد می کنیم.

Copy "c:\program files\windows AIK\tools\x86\imagex.exe" e:\winpe\iso

2.در پوشه ISO، مشاهده می کنیم که فایل imagex کپی شده است.

3.اکنون فایل های لازم برای ساختن winpe را در اختیار داریم، قصد داریم آنها را iso کنیم. برای این کار از دستوری به نام oscdimg و فایل etfsboot.com استفاده می کنیم. دستور زیر را در محیط خط فرمان وارد می کنیم.

Oscdimg –n –betfsboot.com e:\winpe\iso e:winpe.iso

4.پس از چند ثانیه، مشاهده می کنیم WinPE در درایو E به صورت iso ساخته شده است.

5.روی فایل iso ، کلیک راست می کنیم و Burn disk image را انتخاب می کنیم تا بتوانیم winpe را به صورت CD در اختیار داشته باشیم.

تا به اینجا، مراحل ساخت winpe را با ابزار WAIK آموختیم. قصد داریم روش دومی را برای ساخت winpe با هم، انجام دهیم. قبل از شروع، باید بدانیم که برای ساخت CD winpe به چه مواردی از WAIK احتیاج داریم.

موارد مورد نیاز :

فایل x86 که در آن فایل های imagex و oscdimg ، bcdboot قرار دارد.

فایل PETools که در آن فایل Copype قرار دارد. در این پوشه به فایل های مشخص شده در تصویر زیر، احتیاج داریم.

این فایل ها را جدا می کنیم و در پوشه ای قرار می دهیم.

ساختنWinPE

1.وارد محیط خط فرمان ویندوز می شویم، باید مسیر را به مسیری که فایل ها در آن قرار دارند تغییر دهیم. برای این منظور دستور زیر را وارد می کنیم:

cd\

cd main

2.دستور Copype را به صورت زیر وارد می کنیم:

Copype x86 c:\winpe

مشاهده می کنیم که در درایو C پوشه ای به نام winpe ساخته شد.

3.وارد پوشه winpe می شویم و می بینیم که تمام پوشه ها و فایل ها در آن قرار دارد.

4.سپس باید winpe را در پوشه sources به نام wim کپی کنیم.

برای این کار دستور زیر را وارد می کنیم:

Copy winpe.wim iso\sources\boot.wim

مشاهده می کنیم که در پوشه sources، فایل  کپی شده است.

5.فایل دیگری که به آن نیاز داریم، فایل imageX می باشد که در مسیر main> x86 قرار دارد. آن را کپی کرده و در winpe > ISO قرار می دهیم.

6.در نهایت باید پوشه ISO را تبدیل به image کنیم. دستور زیر را در CMD وارد می کنیم.

Cd

Cd c:\main\x86

اکنون که در مسیر صحیح قرار گرفتیم، دستور زیر را وارد می کنیم:

Oscdimg –n –bc:\winpe\etfsboot.com c:\winpe\ iso c:\winpe.iso

7.پس از گذشت چند ثانیه، مشاهده می کنیم در درایو c ابزار winpe به شکل iso ساخته شده است.

شما می توانید این ابزار کاربردی را برای استفاده در ویندوز 7 از طریق لینک زیر دانلود نمایید.

دانلود WinPE

امیدوارم این آموزش مفید باشد.
با تشکر
گروه آموزشی هیوا شبکه