چک لیست امنیتی تیم واکنش به رخداد Incident Response Team
چک‌لیست امنیتی تیم واکنش به رخداد
در زمان وقوع حادثه امنیتی، واکنش کند یا نامناسب می‌تواند منجر به نشت اطلاعات، از کار افتادن زیرساخت یا حتی بحران سازمانی شود. ایجاد و آماده‌سازی تیم واکنش به رخداد (Incident Response Team)، و داشتن یک چک‌لیست امنیتی برای آن، از مهم‌ترین اقداماتی است که هر سازمان باید جدی بگیرد. در این مقاله، یک چک‌لیست امنیتی تیم واکنش به رخداد به همراه تقسیم وظایف کلیدی ارائه شده که کمک می‌کند در زمان حادثه، تیم با آمادگی و نظم کامل عمل کند.
فهرست مطالب
تشکیل رسمی تیم واکنش به رخداد (IRT)
قدم اول، تعیین افراد اصلی تیم و نقش‌های کلیدی آنان است. این تیم باید شامل تخصص‌های فنی، مدیریتی، حقوقی و ارتباطی باشد.
چک‌لیست
☐ تعیین اعضای اصلی تیم واکنش سریع با تایید مدیریت
☐ تعریف نقش‌ها: رهبر تیم، تحلیل‌گر امنیت، مسئول ارتباط، هماهنگ‌کننده سیستم‌ها
☐ ثبت اطلاعات تماس درون‌سازمانی و خارج‌سازمانی برای مواقع اضطراری
تعریف سناریوهای حادثه و سطح‌بندی شدت
همه رخدادهای امنیتی یکسان نیستند؛ باید برای سناریوهای مختلف برنامه جداگانه داشت. همچنین، سطح‌بندی حادثه‌ها کمک می‌کند تا واکنش مناسب انتخاب شود.
چک‌لیست
☐ دسته‌بندی حوادث امنیتی به سطح پایین، متوسط و بحرانی
☐ تعریف پاسخ مشخص برای هر نوع حادثه (مثل نفوذ، باج‌افزار، نشت داده)
☐ تهیه رویه مستند برای پاسخ‌دهی متناسب با سطح هر حادثه
تقسیم وظایف در زمان حادثه
در لحظه بحران، همه اعضا باید وظیفه مشخص و تمرین‌شده‌ای داشته باشند. سردرگمی بزرگ‌ترین دشمن واکنش مؤثر است.
چک‌لیست
☐ تعیین مسئول شناسایی و تحلیل حادثه (Lead Analyst)
☐ تعیین مسئول هماهنگی داخلی و گزارش‌دهی به مدیریت
☐ تعیین مسئول ارتباط با رسانه‌ها یا مشتریان (با هماهنگی روابط عمومی)
☐ تعیین فرد مسئول قرنطینه، قطع دسترسی یا اجرای اقدامات فنی
مستندسازی حادثه و تصمیم‌ها
تمامی اقدامات باید ثبت شوند تا هم برای ارزیابی پس از بحران مفید باشند، هم در صورت نیاز برای گزارش به مراجع قانونی.
چک‌لیست
☐ ثبت زمان شروع، تشخیص و اقدامات انجام‌شده برای هر حادثه
☐ نگهداری لاگ ارتباطات درون‌تیمی و فنی
☐ مستندسازی تصمیمات مدیریتی، فنی و نتیجه نهایی
ارتباط با تیم‌های بیرونی و مراجع قانونی
در برخی موارد، نیاز به هماهنگی با CERT ملی، پلیس فتا یا شرکت‌های متخصص امنیتی وجود دارد. باید این تعامل‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده باشد.
چک‌لیست
☐ تهیه لیست تماس CERT، افتا، پلیس فتا و شرکت‌های پشتیبان امنیت
☐ تعیین فرد رابط رسمی سازمان در موارد حقوقی یا قضایی
☐ فعال‌سازی پروتکل اطلاع‌رسانی در صورت نشت اطلاعات یا حمله عمومی
بازیابی سیستم و بازگرداندن سرویس‌ها
پس از کنترل حادثه، باید بازیابی زیرساخت به‌صورت ایمن و مستند انجام شود تا از بازگشت حمله جلوگیری شود.
چک‌لیست
☐ اجرای فرآیند بازیابی تنها با تایید تیم تحلیل امنیت
☐ بررسی کامل سیستم‌ها قبل از اتصال مجدد به شبکه
☐ پیاده‌سازی اصلاحات لازم برای جلوگیری از تکرار حادثه
ارزیابی پس از حادثه (Post-Incident Review)
هیچ حادثه‌ای بدون درس‌آموزی نباید به پایان برسد. بازبینی دقیق کمک می‌کند از تکرار اشتباهات جلوگیری شود و تیم تقویت شود.
چک‌لیست
☐ برگزاری جلسه Post-Mortem با حضور تمام اعضای تیم واکنش به رخداد
☐ تحلیل نقاط قوت، ضعف و فرصت‌های بهبود
☐ به‌روزرسانی مستندات، چک‌لیست‌ها و فرآیندها طبق تجربه اخیر
داشتن یک تیم واکنش به رخداد بدون چک‌لیست، مانند داشتن تیم آتش‌نشانی بدون برنامه است!
با اجرای دقیق این چک‌لیست امنیتی تیم واکنش به رخداد، می‌توان بحران‌ها را سریع، کنترل‌شده و با کمترین آسیب مدیریت کرد. پیشگیری خوب است، اما واکنش سریع در لحظه حادثه، گاهی تفاوت بین بقا و شکست یک سازمان است.
خدمات ما در مجموعه هیواشبکه شامل :
شرکت فنی و مهندسی هیوانوآوران داده گستر : مجری طراحی ، پیاده سازی ، پشتیبانی پروژه های شبکه و امنیت در استان گیلان – رشت و شهرها و استانهای همجوار
آموزشگاه تخصصی هیواشبکه : برگزار کننده دوره های تخصصی شبکه و امنیت ، پیکربندی سرور HP ، مجازی سازی ، MCSA 2022 ، نتورک و … به صورت حضوری با مجوز از سازمان فنی و حرفه ای و آموزش کارکنان دولت در رشت ، استان گیلان و به صورت مجازی در سراسر کشور
هیچ دیدگاهی نوشته نشده است.