چک‌لیست امنیتی بازیابی پس از بحران (Disaster Recovery)
چک‌لیست امنیتی بازیابی پس از بحران (Disaster Recovery)
بحران‌ها در دنیای فناوری اطلاعات، اجتناب‌ناپذیرند – از حملات سایبری گرفته تا قطعی برق، آتش‌سوزی، خطای انسانی یا خرابی سخت‌افزار. اما آنچه حیاتی است، توانایی سازمان در بازیابی سریع، امن و ساختارمند پس از بحران است. در این مقاله، یک چک‌لیست امنیتی بازیابی پس از بحران (Disaster Recovery) ارائه می‌شود که می‌تواند تضمین کند زیرساخت شما در مواجهه با بدترین سناریوها نیز آماده عمل است.
فهرست مطالب
تدوین برنامه رسمی Disaster Recovery Plan (DRP)
اولین گام، داشتن یک سند رسمی و قابل اجراست که کلیه مراحل، منابع، وظایف و مسئولیت‌ها را مشخص کرده باشد.
چک‌لیست
☐ تهیه سند DRP شامل سناریوهای بحرانی، اهداف RTO و RPO
☐ تعیین نقش‌ها، وظایف و ارتباطات درون‌سازمانی در زمان بحران
☐ تایید نهایی برنامه توسط مدیریت ارشد و تیم امنیت
مستندسازی تجهیزات حیاتی و سامانه‌های حساس
بدون شناخت کامل از سیستم‌ها و وابستگی‌هایشان، بازیابی هدفمند ممکن نیست.
چک‌لیست
☐ فهرست‌برداری از سرورها، دیتابیس‌ها، سرویس‌های بحرانی و نرم‌افزارهای کلیدی
☐ ثبت محل فیزیکی و مجازی، منابع مصرفی و نقاط آسیب‌پذیر
☐ تعیین اولویت بازیابی برای هر سامانه (High/Medium/Low)
بررسی سلامت و کفایت نسخه‌های پشتیبان
پشتیبان‌گیری موثر، اساس هر بازیابی موفق است. باید اطمینان حاصل شود که نسخه‌های بکاپ و پشتیبان‌های گرفته‌شده، قابل بازیابی هستند. به یاد داشته باشید، بکاپ، آخرین و گاهی تنها خط دفاع شما است.
چک‌لیست
☐ بررسی زمان و موفقیت آخرین بکاپ برای هر سامانه حیاتی
☐ انجام تست بازگردانی از بکاپ به‌صورت دوره‌ای
☐ ذخیره نسخه‌های بکاپ در موقعیت جغرافیایی دوم (off-site)
آماده‌سازی زیرساخت جایگزین (Hot/Warm/Cold Site)
در صورت تخریب یا قطع کامل دسترسی، وجود سایت جایگزین برای راه‌اندازی مجدد حیاتی است. به اصطلاح، همه تخم‌مرغ‌های خود را درون یک سبد نگذارید و همیشه به فکر سایت‌های جایگزین باشید.
چک‌لیست
☐ تعیین نوع سایت جایگزین مناسب (Hot، Warm، Cold) بر اساس بودجه و ریسک
☐ تست سالانه عملکرد سایت جایگزین و فرآیند failover
☐ مستندسازی مسیرهای دسترسی و سیاست‌های امنیتی در سایت دوم
امنیت در فرآیند بازیابی
بازیابی نباید در را برای مهاجمان باز کند. فرآیند باید ایمن، کنترل‌شده و ثبت‌شده باشد. بلکه دسترسی به فایل‌های بکاپ باید محدود شود.
چک‌لیست
☐ تعریف دسترسی محدود و سطح‌بندی‌شده برای عملیات بازیابی
☐ ثبت کامل اقدامات انجام‌شده و مسئول هر مرحله
☐ بررسی سیستم‌های بازیابی‌شده از نظر بدافزار، لاگ‌های مشکوک و عدم تغییر تنظیمات امنیتی
آموزش تیم و اجرای تمرین‌های شبیه‌سازی
حتی بهترین DRP بدون تمرین واقعی بی‌اثر است. تیم باید در شرایط شبیه‌سازی‌شده تمرین کند. اولین مواجهه شما با بحران، نباید یک مواجهه واقعی باشد!
چک‌لیست
☐ برگزاری تمرین DR سالانه با سناریوهای واقعی
☐ ارزیابی عملکرد تیم و شناسایی نقاط ضعف
☐ به‌روزرسانی برنامه بر اساس نتایج تمرین
بررسی و بازبینی دوره‌ای برنامه بازیابی
تهدیدها همیشه ثابت نیستند، فناوری‌ها و نیازهای کاربران همیشه در حال تغییر است. DRP باید یک برنامه همیشه زنده و به‌روز باشد که متناسب با شرایط جدید مرتبا بازبینی و اصلاح شود.
چک‌لیست
☐ بازبینی DRP حداقل هر ۶ ماه یا پس از هر بحران واقعی
☐ ثبت تاریخ آخرین بازبینی و فرد مسئول
☐ هماهنگی DRP با سایر سیاست‌های امنیتی و مستندات مرتبط
چک‌لیست امنیتی بازیابی پس از بحران (Disaster Recovery) یک راهکار عملی برای تضمین تاب‌آوری سازمان در برابر بحران‌ها است. داشتن یک DRP بدون تست، مستندات بدون به‌روزرسانی، یا بکاپ بدون تست بازیابی، هیچکدام کافی نیستند. با اجرای این چک‌لیست، نه تنها از آسیب جلوگیری می‌کنید، بلکه اعتماد سازمان و مشتریان را در سخت‌ترین شرایط حفظ می‌کنید.
خدمات ما در مجموعه هیواشبکه شامل :
شرکت فنی و مهندسی هیوانوآوران داده گستر : مجری طراحی ، پیاده سازی ، پشتیبانی پروژه های شبکه و امنیت در استان گیلان – رشت و شهرها و استانهای همجوار
آموزشگاه تخصصی هیواشبکه : برگزار کننده دوره های تخصصی شبکه و امنیت ، پیکربندی سرور HP ، مجازی سازی ، MCSA 2022 ، نتورک و … به صورت حضوری با مجوز از سازمان فنی و حرفه ای و آموزش کارکنان دولت در رشت ، استان گیلان و به صورت مجازی در سراسر کشور
هیچ دیدگاهی نوشته نشده است.